Wonen en Stedelijke ontwikkeling

In het studiejaar 2020/2021 volgen meer dan 24.000 studenten onderwijs aan de Radboud Universiteit, en ongeveer 25.000 (studiejaar 17/18, zowel voltijd- als deeltijdstudenten) aan de Nijmeegse locaties van de Hogeschool Arnhem Nijmegen.
Het studentenaantal van de RU is sinds 2000  met zo’n 75% gestegen, in een tempo dat min of meer vergelijkbaar is met dat van het universitair onderwijs in Nederland als geheel.
De HAN heeft vooral in de periode 2000-2017 een zeer sterke groei doorgemaakt: het aantal studenten aan de Nijmeegse HAN-vestigingen is toen verdrievoudigd. Deze groei was veel sterker was dan de toename van het hoger beroepsonderwijs in Nederland. Sinds een paar jaar zijn de studentenaantallen aan de HAN min om meer stabiel, nog slechts licht stijgend

Figuur: Ontwikkeling studentenaantallen in Nijmegen en Nederland. Bron: DUO/CBS en opgave HAN.

Volgens de ramingen in de landelijke Monitor Studentenhuisvesting/Apollo zal het aantal HBO-studenten gaan afnemen, maar zal het aantal WO-studenten langzaam blijven doorgroeien.

Figuur: Verwachte procentuele toe-en afname van aantallen (voltijds)studenten tussen 2019/2020 en 2027/2028
Bron: Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2019/Apollo.

Deze ontwikkeling doet zich zowel in Nederland als geheel, als in Nijmegen voor. Omdat in Nijmegen de afname van het aantal HBO-studenten sterker, en de toename van WO-studenten minder sterk verwacht wordt is de prognose dat per saldo het aantal studenten dat in Nijmegen een opleiding volgt een paar procent gaat dalen.

De laatste jaren zijn er op de Nederlandse en Nijmeegse hogere opleidingen steeds meer buitenlandse studenten die hier onderwijs volgen. Voor Nijmegen gaat het in studiejaar 2019/2020 naar schatting (Landelijke Monitor Studentenhuisvesting) om bijna 3000 studenten die hun volledige opleiding hier volgen en 1200 die voor een specifiek studieonderdeel (1 of 2 trimesters) naar Nijmegen komen.

Vergeleken met andere studentensteden is het aandeel buitenlandse studenten in Nijmegen laag.

Figuur: Aandeel buitenlandse studenten aan WO en HBO, studiejaar 19/20, bron: Monitor Studentenhuisvesting 2020

Gegevens over buitenlandse studenten in het studiejaar 20/21 zijn nog niet beschikbaar maar het lijkt waarschijnlijk dat de instroom van buitenlandse studenten onder invloed van de corona-crisis in de studiejaar flink is teruggelopen. Het vestigingssaldo van jongeren met het buitenland ligt in ieder geval zo'n 600 lager dan in de voorgaande jaren. Vooral in augustus en september vestigden zich veel minder jongeren dan in de afgelopen jaren.

Figuur: Vestigingssaldo 18-24-jarigen naar herkomst/bestemming, bron: BRP gemeente Nijmegen

Lang niet alle studenten die in Nijmegen een opleiding volgen wonen ook in Nijmegen. En omgekeerd zijn er ook studenten die in Nijmegen wonen maar een HBO- of WO-opleiding elders volgen.
In totaal woonden er in het studiejaar 2019/2020 woonden er ongeveer 19.500 HBO- en WO-studenten in Nijmegen. Na een periode van gestage toename tot 2015/2016 schommelt het aantal in Nijmegen wonende HO-volgenden meestal iets onder de 20.000. Niet al deze studenten wonen op kamers in Nijmegen. Naar schatting 1.600 HBO en WO studenten wonen in Nijmegen bij hun ouders. Van de andere kant bezien bestaat ook de kamermarkt niet alleen uit studenten. In de stad zijn er naar schatting 4 à 5.000 mensen die onzelfstandig wonen, maar niet studeren aan HBO of WO.  

Figuur: Aantallen in Nijmegen wonende studenten. Bron: CBS.

De SSH& als institutionele verhuurder heeft de laatste jaren veel eenheden toegevoegd, met meer nadruk op zelfstandige eenheden. Dat is kwalitatief in lijn met de voorkeuren. Analyse van de Landelijke Monitor Studentenhuisvesting laat zien dat Nijmegen eigenlijk erg ruim zit in de kamers met gedeelde voorzieningen en erg krap in de huisvestingsmogelijkheden met meer zelfstandigheid (eenkamerwoningen, zelfstandig wonen).
Kwantitatief is het een antwoord op de hiervoor geschetste groei van het aantal studenten in de stad.
Door meer aanbod maar vooral ook een  dalend aantal studenten dat hier komt wonen, neemt de spanning op de Nijmeegse markt voor studentenhuisvesting (zowel SSH& als particulier) sinds 2015 wat af, maar geldt niettemin nog steeds als “zeer krap” in de Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2020.
Voor de periode tot 2019-2030 becijfert het Woningbehoefteonderzoek van Companen (2019) de uitbreidingsbehoefte aan eenheden voor studenten op 1955 stuks. SSH& heeft binnen Nijmegen in het ondernemingsplan 2021-2025 al een uitbreiding van het bezit met 1000 eenheden als ambitie staan.

De particuliere kamerverhuurmarkt staat de laatste jaren in de aandacht, als verdienmodel van kleinere beleggers maar ook als punt van zorg voor de leefbaarheid van sommige wijken.  Door de kentering in het aantal uitwonenden in de stad en de groei van het SSH&-bezit lijkt het dat sinds de top in 2014/15 de vraagdruk van studenten op de particuliere kamermarkt wat af kan nemen.

Figuur: Aantal uitwonende studenten in Nijmegen, omvang SSH&-bezit en indicatie overige studentenkamermarkt.