Wonen en Stedelijke ontwikkeling

Nijmegen heeft begin 2020 96.644 huishoudens en “maar” 81.717 woningen. Normaal gesproken is zo’n verschil vreemd, maar niet in een studentenstad. Nijmegen is de vijfde studeerstad van Nederland. In het studiejaar 2020/2021 volgen meer dan 24.000 studenten onderwijs aan de Radboud Universiteit, en ongeveer 25.000 (studiejaar 17/18, zowel voltijd- als deeltijdstudenten) aan de Nijmeegse locaties van de Hogeschool Arnhem Nijmegen. Ca. 22.000 mensen wonen op kamers in Nijmegen, voor het grootste deel zijn dat studenten, maar ruw geschat zijn er ook in de orde van grootte van 4 à 5000 kamerbewoners die geen hoger onderwijs volgen. De studentenstad zien we ook terug in de huishoudensomvang van particuliere huishoudens: 54% eenpersoonshuishoudens, tegen 38% landelijk en 52% in alle kennissteden gemiddeld. In het driejaarlijkse woononderzoek zien we dat het aantal onzelfstandig wonende huishoudens in Nijmegen oploopt van ca. 11500 in 2002 naar ca. 19.000 in 2018 (+60%). Het aantal huishoudens in zelfstandige woningen neemt in dezelfde periode toe met 10.000 tot 77.000.

In 2019 zat 12% van de Nijmeegse huishoudens onder de lage inkomensgrens (voor een alleenstaande netto 1.090 euro per maand. Voor een paar was dat 1.530 euro, en met twee minderjarige kinderen 2.080 euro.

Als we kijken naar de totale inkomensverdeling, dan worden de onderste 40% van de huishoudens in die verdeling wel tot de lageRE inkomens gerekend, de daarop volgende 40% tot de middeninkomens en de bovenste 20% tot de hogere inkomens. Die grenzen liggen niet vast in euro's, maar wisselen elk jaar.

Inclusief de studenten behoort 53% van de Nijmeegse huishoudens tot de lageRE  inkomens (tot de inkomensgrens waar in Nederland 40% toe behoort). Zonder de studenten behoort 48% van de huishoudens hier tot de lagere inkomens (8%-punt meer dan landelijk).

We zien  43% van de Nijmeegse huishoudens behoort tot de doelgroep huurtoeslag, tegen 28% landelijk. Ten opzichte van de kennissteden is het verschil veel kleiner, daarbinnen valt 41% van de huishoudens binnen de doelgroep huurtoeslag.
Ruim de helft (51%) van de Nijmeegse huurders ontvangt daadwerkelijk een huurtoeslag van gemiddeld ruim 200 euro per maand (WoON 2018: 210, Huurtoeslagcijfers in Beeld 2018: 208). Dat percentage ontvangers is wat hoger dan de 42% landelijk, en in de kennissteden. Het huurtoeslagbedrag is niet opvallend afwijkend.

Figuur: Gestandaardiseerd inkomen van Nijmeegse huishoudens, naar Nederlandse 10% klasse.
Bron: CBS, peiljaar 2019

(Gestandaardiseerd inkomen: 4e 10%-groep: Het gestandaardiseerd inkomen is het besteedbaar inkomen gecorrigeerd voor verschillen in grootte en samenstelling van het huishouden. De huishoudens zijn landelijk naar hoogte van hun gestandaardiseerd inkomen ingedeeld in tien groepen (decielen) met een gelijk aantal huishoudens verdeeld. De inkomensgrenzen tussen deze tien groepen verschillen van jaar tot jaar)

De ongunstigere inkomenspositie in Nijmegen in vergelijking met Nederland is deels te verklaren vanuit de samenstelling van huishoudens en bevolking: het besteedbaar inkomen van meerpersoonshuishoudens is 2 tot 3 keer zo hoog als dat van alleenstaanden. Dit geldt zowel voor Nederland als geheel als voor Nijmegen. En omdat er in Nijmegen meer alleenstaanden wonen dan gemiddeld in Nederland, is het gemiddelde huishoudensinkomen hier lager.

De huishoudensgroei in Nijmegen ligt met +25% sinds 2000 ruim boven het landelijke beeld (+18%) en dat van de vergelijkingssteden (+20%, excl. Groningen, vanwege herindeling).
Tot 2040 wordt een verdere groei verwacht. De meest gangbare landelijke prognoses verwachten nog een groei van ca. 10.000-15.000 huishoudens. De toename zal het sterkst zijn bij de groep zeventig-plussers.
Het eenpersoonshuishouden blijft in de toekomst het dominante huishoudenstype. Nu zijn dat al 54% van de huishoudens, in 2040 zal dat door stijgen naar ca. 62% van de huishoudens.