Wijkontwikkeling

Is Nijmegen een fijne stad om te wonen en te leven? Zijn er verschillen tussen het woon- en leefklimaat in onze woonwijken? Welke prioriteiten zien Nijmegenaren in hun buurt? Op basis van wijkmonitoring schetsen we hier een beeld van het woon- en leefklimaat in onze stad en verschillen of prioriteiten daarbinnen.

Er is ook informatie beschikbaar over de ontwikkelingen die wijken doormaken en over leefbaarheidsrisico’s in Nijmegen. Deze is te vinden onder de noemers ‘wijkontwikkelingen’ en ‘leefbaarheidsrisico’s’. Ook zijn 36 ‘analyses per wijk’ in te zien.

Nijmegen kent een aantrekkelijk woonklimaat. Er zijn weliswaar gebiedsverschillen, maar ook in de relatief zwakkere Nijmeegse wijken is het woon- en leefklimaat op een behoorlijk niveau. Zo karakteriseert leefbaarometer.nl de leefbaarheid in de meeste woongebieden binnen onze stad als goed tot uitstekend. Nijmegenaren waarderen hun woonomgeving ruim voldoende tot goed (zo blijkt uit de Burgerpeiling). Het rapportcijfer voor de buurt als plek om te wonen en te leven schommelt sinds 2010 rond de 7,5. Eind 2019 is dit gemiddeld een 7,6. Het woonmilieu is ook belangrijk voor ondernemers. Hun waardering hiervoor is duidelijk gestegen naar (ook) een ruime voldoende: rapportcijfer 7,5 in 2018.

Figuur: Waardering woonmilieu Nijmegen, door bewoners en ondernemers. Bronnen: Burgerpeiling en Monitor Vestigingsklimaat (gemeente Nijmegen).

In 36 wijkanalyses komen sterktes en zwaktes van Nijmeegse wijken naar voren.

Het zijn vooral de samenstelling van de woningvoorraad en de daarmee samenhangende concentraties van achterstanden of juist maatschappelijke kracht die verschillen geven binnen onze stad. Dat leert ons decennialange wijkmonitoring. Ook al is de woonomgeving objectief gezien op orde, veel mensen stellen prijs op het kennen van buurtgenoten, onderlinge omgang en het zich thuis voelen bij anderen. Dat geldt zelfs voor de groep waarvoor de buurt niet echt belangrijk is in het sociale leven. Ook veiligheidsgevoel en het samenleven van diverse groepen zijn bepalende factoren.

• In Nijmegen-Oost en Nijmegen-Midden liggen de waardering voor het woon- en leefklimaat en de marktwaarde van woningen meestal hoog.
• In Dukenburg (uitgezonderd de wijk Weezenhof), Lindenholt en de zestiger jaren-wijken Neerbosch-Oost (Nieuw West) en Hatert (Zuid) zijn de rapportcijfers gegeven door inwoners lager, maar nog altijd gemiddeld voldoende of ruim voldoende. De woningmarktpositie is hier minder sterk, daarentegen zijn de woningen wel relatief betaalbaar.
• Lange tijd bleef Nijmegen-West op zaken als woonomgeving, sociaal klimaat en leefbaarheid achter, maar onder andere grootschalige herstructurering en stedelijke vernieuwing hebben hier een opwaartse lijn ingezet.

 Meer informatie hierover: ‘wijkontwikkelingen’.

Kaart: Gemiddeld rapportcijfer voor de buurt (als plek om te wonen en te leven). Bron: Burgerpeiling gemeente Nijmegen 2019.

Kaart: Ontwikkelrichting wijken. Bron: Wijkmonitor 2020 gemeente Nijmegen.

In 2018 toont de Leefbaarometer dat er in dertien van de zesendertig Nijmeegse wijken in totaal zo’n zesentwintig grotere en kleinere gebieden met leefbaarheidsrisico’s voorkomen. Op basis van gecombineerde indicatoren zijn deze deelgebieden geel of oranje gemarkeerd. Neerbosch-Oost, Hatert en Meijhorst zijn wijken waar volgens dit instrument de leefbaarheid onvoldoende kan zijn in bepaalde deelgebieden. Andere gebieden met leefbaarheidsrisico’s liggen vooral in Dukenburg; daar zijn zo’n dertien deelgebieden in de Leefbaarometer aangegeven (waarvan drie in Meijhorst). Ook Lindenholt en Nijmegen-West kennen gebieden met leefbaarheidsrisico’s.

Figuur: Leefbaarometer, uitsnede Nijmegen. Bron: leefbaarometer.nl.  Geel en oranje geven gebieden met leefbaarheidsrisico’s aan.

Als het gaat om aan te pakken buurtproblemen geven Nijmegenaren prioriteit aan:

1. vervuiling van de openbare ruimte (rommel, zwerfvuil);
2. verkeersdrukte en verkeersveiligheid: drukte, hard rijden, agressief verkeersgedrag en onveilige punten zorgen voor verkeersonveiligheid;
3. parkeerproblemen (aantal plaatsen, overlast).

Zit hier ontwikkeling in? Vooral rommel en zwerfvuil, en daarmee vervuiling van de openbare ruimte, staan als buurtprobleem sterker op het netvlies van Nijmegenaren de laatste jaren. Tegelijk zien we dat het aandeel dat de buurt schoon vindt niet veranderd is (73%).

Figuur: Top 10 ‘met voorrang aan te pakken buurtproblemen’. Bron: gemeente Nijmegen, Burgerpeiling.