Bevolking

Ook de komende jaren blijft de bevolking van Nijmegen groeien, daarover zijn alle bestaande prognoses het eens. Over hoe sterk die groei zal zijn, zijn er uiteenlopende scenario’s, van 185.000 tot 195.000 inwoners in 2030. De toename zal het sterkst zijn bij de groep zeventig-plussers.
Of de effecten die de corona-crisis in 2020 op de bevolkingsontwikkeling heeft gehad blijvend zullen zijn zal in de actualisatie van deze prognoses bekeken worden.

Het inwoneraantal van Nijmegen stijgt al meer dan 20 jaar. Of dat in de toekomst ook zo zal blijven is afhankelijk van verschillende ontwikkelingen die allemaal in meer of mindere mate onzeker zijn: in welke mate blijven studenten naar Nijmegen komen voor een opleiding, hoe zal het gaan met de bouw in de Waalsprong en het Waalfront, hoe ontwikkelt de economische situatie in Nijmegen en Nederland zich?
Daarom zijn in de Demografische Verkenningen 2018 twee scenario's doorgerekend: een hoofdscenario dat in grote lijnen de huidige trends doortrekt en een alternatief scenario waarin uitgegaan wordt van terugloop van vestiging van studenten en een lager bouwprogramma.
In beide scenario's blijft het inwoneraantal van Nijmegen toenemen, maar wel in een verschillend tempo. Het inwoneraantal zal van 176.000 in 2018 stijgen tot 186.000 a 192.000 in 2030.

Naast de gemeentelijke prognose worden er ook verschillende landelijke prognoses met uitkomsten op lokaal niveau gemaakt. De twee bekendste zijn prognose van het CBS/PBL en de Primos-prognose. De meest recente versies van deze prognoses liggen min of meer om het gemeentelijk hoofd scenario heen.

Figuur: Nijmeegse bevolkingsontwikkeling in verschillende prognose. bron: Demografische Verkenning 2018, Primos-prognose 2020en CBS-prognose 2020-2050.

Tussen 2018 en 2030 zal de groep mensen ouder dan 70 het sterkst toenemen. In absolute cijfers met ongeveer 7.000, relatief gezien met  40%.
Deze ontwikkeling is redelijk zeker: de groei komt voort uit het ouder worden van de grote geboortegeneraties uit de jaren vijftig. Deze mensen wonen nu (meestal) al in Nijmegen.
In de jongere leeftijdsklasse is de toename onzekerder; deze hangt nog meer samen met verhuizingen die al dan niet kunnen doorgaan. In de jongere leeftijdsklassen zie je daarom een veel groter verschil tussen hoofd- en alternatief scenario.
De aantallen 40-ers en 50-ers zullen in 2030 juist lager zijn dan in 2018.

Figuur: Toe- en afname per leeftijdsgroep tussen 2018 en 2030, in hoofd- en alternatief scenario. Bron: Demografische Verkenning 2018.

In Nijmegen-Noord wordt sinds het eind van de vorige eeuw gebouwd aan een nieuwbouwwijk met uiteindelijk rond de 12.000 woningen. Begin 2018 is ongeveer de helft daarvan gerealiseerd. De ontwikkeling van dit nieuwbouwgebied is een proces met horten en stoten geweest: juridische procedures en een economische crisis hebben de planning meerdere keren omver gegooid. Ook voor de toekomst is het waarschijnlijk dat er zich ontwikkelingen zullen voordoen die de voortgang van de bouw in Nijmegen-Noord zullen beïnvloeden. Het is dus zeker geen vaststaand gegeven dat de planning waarmee gerekend is in de meest recente prognoses voor de Waalsprong (GREX 2017), met een afronding van de Waalsprong rond 2030, ook werkelijkheid zal worden.

Figuur: Inwoneraantal Nijmegen-Noord bij afronding Grex conform planning, en wanneer de Grex op halve kracht uitgevoerd zal worden. Bron: Waalsprongmonitor 2017.

Wanneer conform de Grex 2017 gebouwd zal worden zal het aantal inwoners in Nijmegen-Noord toenemen van 17.000 in 2017 tot 32.000 in 2030. Bij een langzamere bouw stijgt ook het aantal inwoners langzaam.
In de leeftijdsopbouw van Nijmegen-Noord zal ook in de toekomst nog steeds een accent op kinderen en in toenemende mate jongeren liggen.

Krimpprocessen hebben de laatste jaren binnen demografische analyses veel aandacht gekregen. Hoewel Nederland als geheel groeit, en naar verwachting ook nog decennia lang, in een steeds trager tempo, zal blijven groeien, heeft een aantal perifeer gelegen regio’s en gemeenten in Nederland te maken met teruglopende bevolkingsaantallen.
Voor Nijmegen verwachten we niet dat het aantal inwoners zal gaan dalen. Zowel de gemeentelijke Demografische Verkenning 2018 als de twee landelijke prognoses met uitkomsten op gemeentelijk niveau (CBS en Primos) voorzien bevolkingsgroei in Nijmegen.

Toch krijgt ook Nijmegen op onderdelen in de nabije toekomst met krimp te maken:

• tussen 2018 en 2030 zullen de groepen veertigers en vijftigers krimpen;
• binnen de stad zal de ontwikkeling van wijken en stadsdelen uiteenlopen: groei in Nijmegen-Noord en aan het Waalfront, krimp in Lindenholt en delen van Dukenburg, en enkele andere wijken verspreid in de stad.

Figuur: bevolkingstoe- en afname per wijk, 2018-2030. Bron: Demografische Verkenning 2018.