Zwanenveld

Leefbaarheid en wijkontwikkeling

• Bewoners waarderen het woon- en leefklimaat in hun wijk gemiddeld met een rapportcijfer 6,8. Deze ruime voldoende (afgerond) is wat lager dan het gemiddelde in stadsdeel Dukenburg (7,0) en duidelijk lager dan de gemiddelde waardering in Nijmegen (7,6). Het rapportcijfer voor de buurt schommelde in de lange termijn enigszins, en is de laatste jaren stabiel.
• Wijkmonitoring laat negatieve aandachtspunten in de wijkontwikkeling van de laatste jaren zien. Bewoners zijn kritisch, een grote groep geeft aan dat de buurt achteruit gaat. De ontwikkeling van de marktwaarde van woningen blijft achter. Leefbaarometer ziet leefbaarheidsrisico's toenemen. Het veiligheidsbeeld (veiligheidsgevoel, geregistreerde incidenten) ontwikkelt zich minder gunstig.
• Leefbaarometer.nl beoordeelt de leefbaarheid hier als zwak. Daarvoor was deze geruime tijd voldoende. Behoorlijke delen van Zwanenveld zijn als aandachtsgebied met leefbaarheidsrisico's aangegeven (beeld 2018).
• Een relatief hoog aandeel van 35%   de wijk stabiel (52%), een kleiner deel zag vooral vooruitgang (4%).
• Negatieve Positieve ontwikkelingen in de woonomgeving zijn in de ogen van wijkbewoners vooral:

1. veiligheid, vandalisme, criminaliteit, agressie;
2. meer rotzooi/zwerfvuil;
3. minder of slechtere winkels en voorzieningen;
4. minder, te weinig parkeerplaatsen;
5. lawaai;
6. slechter onderhoud groen;
7. meer hondenpoep.

• Positieve ontwikkelingen in de woonomgeving zijn volgens bewoners vooral:

1. meer of betere winkels, voorzieningen;
2. renovaties;
3. leefbaarheid algemeen;
4. meer en/of betere speelvoorzieningen.

• Het voorzieningenaanbod kenmerkt zich door:
  • In Zwanenveld is een stadsdeelcentrum aanwezig met enkele grotere en kleinere supermarkten en diverse winkels voor dagelijkse producten en drogisterijartikelen/uiterlijke verzorging.
  • De wijk kent met meerdere horecavestigingen en een wijkaccommodatie, allen vooral noordelijk gelegen, diverse ontmoetingsmogelijkheden.
  • Het aanbod aan huisartsen, tandartsen of fysiotherapie is beperkt.
  • Zwanenveld kent in de vorm van een gymzaal en sportvereniging centraal gelegen sportvoorzieningen. In de openbare ruimte zijn er diverse sport- en speelplekken, behoorlijk verspreid over de wijk.
• De veiligheidssituatie in deze wijk is minder gunstig dan in andere delen van Nijmegen. Auto-inbraak, fietsendiefstal (incl. brom-/snorfietsen), bedreiging/mishandeling en jeugdoverlast komen relatief vaak voor.  Voor een deel ligt de oorzaak bij de sterke economische- en ontmoetingsfunctie (winkelcentrum en station) van de wijk voor andere delen van Nijmegen.
• Bewoners voelen zich hier niet zo veilig. Relatief veel wijkbewoners voelen zich vaak of soms onveilig: 30% versus 15% in geheel Nijmegen. Deze mensen geven diverse redenen en oorzaken aan, veel genoemd zijn:
  • Mensen in de buurt die ik vanwege hun gedrag niet vertrouw.
  • Drugsdealers en/of drugsverslaafden in de buurt.
  • Stille, afgelegen plaatsen in de buurt.
  • De criminaliteit in de buurt.
  • Berichten in de media over de buurt.
• De afgelopen jaren is het inwonersaantal van Zwanenveld licht gedaald, maar lijkt behoorlijk stabiel naar de toekomst toe volgens de demografische prognoses. De wijk kent een wat oudere bevolking, met relatief veel 50-ers en 65+ers. De vergrijzing zal doorzetten met vooral een toename in het aantal inwoners van 80+.

Sterktes en aantrekkingskracht

• In zijn algemeenheid zijn de Dukenburgse wijken ruim en groen van opzet, liggen in een aantrekkelijke omgeving en de woningen zijn er betaalbaar. De Dukenburger is trots op het open karakter van de wijken, de rust, het groen en de ruimte. De groene openbare ruimte met bomen, water en bosschages is aantrekkelijk. Al bij het ontwerp werd de recreatieve waarde van de omgeving als voordeel van de uitbreidingslocatie Dukenburg genoemd.
• De nabijheid van winkelcentrum Dukenburg, bus- en treinstation en het Geologenpark zijn belangrijke pluspunten. De wijk profiteert van een behoorlijke mate aan groen en andere voorzieningen.
• Een groot deel van de inwoners is gehecht aan de buurt.
• Er wonen hier veel Nijmegenaren van niet-westerse afkomst. Ruim de helft van de inwoners (53%) vindt het samenleven van diverse etnische groepen goed gaan, bijna 15% vindt dat hier niet goed gaan (in Nijmegen is dat 10% in 2019).
• Veel onderlinge binding op straatniveau en kleine initiatieven in bepaalde gebieden. Bijvoorbeeld openbare ruimte-projecten 63e straat, initiatiefrijke bewoners t.a.v. de ‘geologenstrook’.
• Toekomstige projecten geven kansen om een aantal problemen in de wijk aan te pakken: woningrenovaties, verduurzaming, aansluiting op warmtenet en de modernisering winkelcentrum.

Aandachtspunten

• Buurtproblemen die volgens bewoners met voorrang moeten worden opgepakt:
  • onderhoud groen;
  • rotzooi, zwerfvuil;
  • uiterlijk verbeteren, verpaupering tegengaan;
  • hoeveelheid parkeerplaatsen;
  • onderhoud wegen;
  • parkeeroverlast;
  • verkeersmaatregelen treffen;
  • veiligheid, vandalisme, criminaliteit, agressie;
  • lawaai;
  • winkels, voorzieningen.
• Een duidelijke meerderheid van de inwoners vindt de buurt voldoende schoon (56%), maar een groep van 37% ziet problemen op dit vlak (in Nijmegen is dat 25% in 2019). Bewoners merken veel bekladding van muren en gebouwen op. Ook hebben veel bewoners hebben hier overlast van hondenpoep (43% versus 25% in Nijmegen in 2019).
• Overlastsituaties komen hier wat vaker voor. Zo'n 15% van de inwoners geeft aan dat overlast van groepen jongeren vaak voorkomt (Nijmegen 10% in 2019). Ruim 13% van de inwoners geeft aan dat overlast van omwonenden vaak voorkomt (Nijmegen 8% in 2019). Wijkprofessionals geven aan dat de jeugdsituatie rond winkelcentrum en station niet best voor beeldvorming. Overlast in en rond het winkelcentrum speelt vooral in de zomermaanden. Soms zijn er grote samenscholingen van jongeren, vooral bij het station.
• Bewoners zijn verhoudingsgewijs niet zo tevreden over voorzieningen voor jongeren en voor kinderen, hoewel bijna de helft wel tevreden is over de faciliteiten voor kinderen.
• Stankoverlast is hier enigszins een thema. Op 8% van de adressen wordt vaak stankoverlast ervaren (Nijmegen: 4%). Vooral van Gft-containers of afvalzakken, honden of katten (poep of plas), BBQ of open vuur en rokende buren (waaronder hasjlucht).
• Een behoorlijk deel van de inwoners is en blijft maatschappelijk kwetsbaar: Er wonen relatief veel laagopgeleiden 42,1% in 2017 versus 22,9% in Nijmegen. Ook kent de wijk relatief veel inwoners uit de laagste welstandsklasse. De uitkeringsafhankelijkheid volgens de Participatiewet (12,9% versus 6,7% in Nijmegen in 2019) en het aantal mensen wat een inkomen heeft tot 110% van het sociaal minimum (25% versus 16,4%) zijn hoger dan gemiddeld.
• De sociale samenhang laat volgens bewoners te wensen over. Het elkaar kennen, met elkaar omgaan, de saamhorigheid en de mate waarin mensen zich thuis voelen bij anderen in de buurt worden lager beoordeeld dan elders (2019). Wijkprofessionals merken op dat binnen straten of buurtjes er vaak wel een goede samenhang tussen bewoners. Maar tussen de buurtjes is er weinig sociale cohesie.
• Zwanenveld heeft te maken met instroom van kwetsbare huishoudens, zo’n 9% van de zich vestigende personen is sterk van maatschappelijke ondersteuning afhankelijk (beeld 2017).
• De woningen liggen hier wat minder goed in de markt, tegelijkertijd zijn deze meer betaalbaar. De prijs ligt gemiddeld €10.000 lager, vergeleken met soortgelijke woningen in andere delen van Nijmegen. Dit komt bijvoorbeeld door het imago van de wijk of afstand tot het centrum. De prijsvergelijking is modelmatig.