Tolhuis

Leefbaarheid en wijkontwikkeling

• Bewoners waarderen het woon- en leefklimaat in hun wijk gemiddeld met een rapportcijfer 6,9. Deze ruime voldoende (afgerond) is vergelijkbaar met het gemiddelde in stadsdeel Dukenburg (7,0) en duidelijk lager dan de gemiddelde waardering in Nijmegen (7,6). Het rapportcijfer voor de buurt is zowel in de lange - als in de korte termijn (licht) gedaald.
• Wijkmonitoring laat negatieve aandachtspunten in de wijkontwikkeling van de laatste jaren zien. Bewoners zijn kritisch, een grote groep geeft aan dat de buurt achteruit gaat. De ontwikkeling van de marktwaarde van woningen blijft achter. Er zijn meer veiligheidsincidenten geregistreerd.
• Leefbaarometer.nl beoordeelt de leefbaarheid hier sinds 2016 als ruim voldoende. Daarvoor was deze voldoende, in 2002 nog zwak. In de noordwesthoek van Tolhuis is een aandachtsgebied met leefbaarheidsrisico's aangegeven (beeld 2018).
• Een wat hoger aandeel van 33% vindt de buurt waarin men woont het afgelopen jaar achteruit gegaan. De grootste groep vond de wijk stabiel (51%), een kleiner deel zag vooral vooruitgang (8%).
• Positieve ontwikkelingen in de woonomgeving zijn in de ogen van wijkbewoners vooral:

1. Onderhoud van wegen;
2. Beter onderhoud groen.

• Negatieve ontwikkelingen in de woonomgeving zijn volgens bewoners vooral:

1. Meer rotzooi/zwerfvuil;
2. Meer parkeeroverlast;
3. Mensen/buren;
4. Onderhoud wegen;
5. Lawaai;
6. Uiterlijk gaat achteruit/verpaupering/slecht onderhoud.

• Tolhuis kent zelf nauwelijks voorzieningen voor o.a. dagelijkse producten of ontmoeting. In de naastgelegen wijk Zwanenveld is een stadsdeelcentrum aanwezig, in Meijhorst een grote supermarkt. Ook voor de sociaal-medische voorzieningen moeten inwoners van Tolhuis naar bijvoorbeeld het naastgelegen Meijhorst. In de buurt zijn wel mogelijkheden om te sporten en bewegen. Er staat een overdekte kunstijsbaan, fitness, sport- en gymzaal en enkele verenigingen. In de openbare ruimte zijn er diverse sport- en speelplekken, behoorlijk verspreid over de wijk.
• Het veiligheidsbeeld is in Tolhuis gemiddeld. Het beeld rondom (geregistreerde) inbraak, diefstal en vernieling is vergelijkbaar met andere plekken in Nijmegen. Wel zijn er deze wijk relatief veel registraties rondom bedreiging, mishandeling en jeugdoverlast. Bewoners voelen zich hier echter niet zo veilig. Veel genoemde redenen zijn:
  • Donkere, slecht verlichte plaatsen in de buurt.
  • Plaatsen waar je door groenvoorzieningen slecht gezien kunt worden.
  • Drugsdealers en/of drugsverslaafden in de buurt.
  • Mensen in de buurt die ik vanwege hun gedrag niet vertrouw.
  • Groepen jongeren op straat in de buurt.
  • Stille, afgelegen plaatsen in de buurt.
  • De criminaliteit in de buurt.
• Het aantal inwoners in tolhuis is de afgelopen jaren iets teruggelopen (minder dan 3% bevolkingskrimp). Naar verwachting zal het inwonersaantal in de nabije toekomst redelijk stabiel blijven. Wel zal de wijk gaan vergrijzen en neemt vooral het aantal 80+ers toe.

Sterktes en aantrekkingskracht

• In zijn algemeenheid zijn de Dukenburgse wijken ruim en groen van opzet, liggen in een aantrekkelijke omgeving en de woningen zijn er betaalbaar. De Dukenburger is trots op het open karakter van de wijken, de rust, het groen en de ruimte. De groene openbare ruimte met bomen, water en bosschages is aantrekkelijk. Al bij het ontwerp werd de recreatieve waarde van de omgeving als voordeel van de uitbreidingslocatie Dukenburg genoemd.
• Ook Tolhuis wordt geprezen om zijn overvloed aan groene ruimte. De Teersdijk met zijn herkenbare bomenlaan, Tolhuisje en dierenweide is een belangrijke historische plek. Bewoners beschrijven elkaar als de Veertigers, Vijftigers of Zeventigers. En dat gaat niet over hun leeftijd, maar om de straatbenaming. Soms is het lastig de weg vinden, maar voor kinderen is de wijk een heerlijke ontdekplek. Tolhuis kent een grote verscheidenheid aan woningtypes en architectuur.
• Een groot deel van de inwoners is gehecht aan de eigen buurt: 59% (68% in Nijmegen, 2019). Maar er is hier ook een groep (7%) die niet aan de buurt is gehecht.
• Relatief honkvaste bevolking: verhoudingsgewijs laag aantal vestigers en vertrekkers jaarlijks (circa 10% van de bevolking, beeld 2017). Als je eenmaal in Tolhuis woont is het een prima wijk om te wonen, maar heeft erg veel last van een imagoprobleem, volgens wijkprofessionals.
• De school in de wijk (een bijzondere school) loopt goed. Positieve meerwaarde, ook vanwege kindcentrum en activiteitencentrum. Er is hier ook veel ruimte en mogelijkheden om te spelen.
• Nieuwbouw Hof van Nijmegen (rand Tolhuis-Meijhorst) kan nieuwe impuls geven aan de wijk. Diversifiëring van woningaanbod en de mensen die er wonen. Dit project neemt tegelijkertijd een onbestemd stuk verloederd landschap weg uit de wijk.
• Er zijn hier veel laagbouwwoningen (69% van het totaal in 2019).

Aandachtspunten

• Buurtproblemen die volgens bewoners met voorrang moeten worden opgepakt:

1. rotzooi, zwerfvuil;
2. parkeeroverlast;
3. overlast van (hang)jongeren;
4. veiligheid, vandalisme, criminaliteit, agressie;
5. onderhoud wegen;
6. hondenpoep;
7. verkeersveiligheid, druk verkeer;
8. uiterlijk verbeteren/verpaupering tegengaan;
9. parkeren;
10. voorzieningen voor kinderen.

• Een duidelijke meerderheid van de inwoners vindt de buurt voldoende schoon (61%), maar een groep van 38% ziet problemen op dit vlak (in Nijmegen is dat 25% in 2019).
• Zo'n 14% van de inwoners geeft aan dat overlast van groepen jongeren vaak voorkomt (Nijmegen 10% in 2019). Wijkprofessionals geven ook aan dat de overlast van hangjongeren een aandachtspunt blijft in de wijk.
• Vernielingen zijn volgens bewoners een probleem. Ruim 17% vindt dat er veel wordt vernield in de buurt (Nijmegen: 8% in 2019).
• Bijna de helft van de inwoners vindt de wegen in de buurt hier goed onderhouden, maar een verhoudingsgewijs hoge 32% ziet op dit vlak problemen (Nijmegen 15% in 2019).
• Bewoners zijn verhoudingsgewijs niet zo tevreden over voorzieningen voor jongeren en voor kinderen, hoewel meer dan de helft wel tevreden is over de faciliteiten voor kinderen.
• Een behoorlijk deel van de inwoners is en blijft maatschappelijk kwetsbaar: Er wonen relatief veel laagopgeleiden 40,5% in 2017 versus 22,9% in Nijmegen. Ook kent de wijk relatief veel inwoners uit de laagste welstandsklasse. De uitkeringsafhankelijkheid is hoger dan gemiddeld: 11,2% van de 14-65-jarigen heeft een uitkering volgens de Participatiewet (Nijmegen: 6,7% in 2019). Het aantal mensen wat een inkomen heeft tot 110% van het sociaal minimum wijkt niet veel af van het Nijmeegse gemiddelde (18,8% versus 16,4%).
• De sociale samenhang laat volgens bewoners te wensen over. Het elkaar kennen, met elkaar omgaan, de saamhorigheid en de mate waarin mensen zich thuis voelen bij anderen in de buurt worden duidelijk lager beoordeeld dan elders (2019). Tegelijkertijd geven wijkprofessionals aan dat er veel bewoners in isolement of eenzaamheid leven.
• De woningen liggen hier wat minder goed in de markt, tegelijkertijd zijn deze meer betaalbaar. De prijs ligt gemiddeld €11.000 lager, vergeleken met soortgelijke woningen in andere delen van Nijmegen. Dit komt bijvoorbeeld door het imago van de wijk of afstand tot het centrum. De prijsvergelijking is modelmatig.